22888840
درخواست پیش فاکتور
22888840
0
کروماتوگرافی ستونی چیست

در آزمایشگاه ها از روش های مختلفی برای تحقیق و پژوهش های علمی استفاده می شود. “کروماتوگرافی” نیز روش های مختلفی دارد، که از آن در شیمی تجزیه برای جداسازی مواد استفاده می شود. به این صورت که ترکیبات در بالای ستون دارای مواد جاذب قرار می گیرد و با سرعت های مختلفی از آن خارج می شود. این تکنیک در صنعت و برخی کاربردهای دیگر استفاده می شود که در صورت دقیق بودن تجهیزات و دستگاه آزمایشگاهی نتایج دقیقی به دست می آید. در این مقاله به شما خواهیم گفت “کروماتوگرافی ستونی چیست؟ کاربرد + اجزای آن” و در ادامه با مزیت‌های آن آشنا خواهیم شد.

کروماتوگرافی ستونی چیست؟

کروماتوگرافی ستونی

یکی از روش های کروماتوگرافی که در آن ترکیبات با سرعت مختلف در فاز ساکن از یک ستون خارج می شود، کروماتوگرافی ستونی گفته می شود. این در این روش مقیاس ها بسیار کوچک و در حد میکروگرم تا کیلوگرم است. آنچه باعث شده این روش پرطرفدار باشد، ارزان و یکبار مصرف بودن آن است که می توان در فاز ساکن استفاده کرد. در واقع از کروماتوگرافی برای آماده سازی استفاده می شود. امروزه روش های پیشرفته تر کروماتوگرافی که توانسته کروماتوگرافی ستونی را ارتقا دهد شامل موارد زیر است:

  • کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا
  • کروماتوگرافی گازی
  • کروماتوگرافی تبادل یونی
  • کروماتوگرافی ژل تراوشی

کروماتوگرافی ستونی بسته به جریان حلال در ستون کروماتوگرافی انواع مختلفی دارد. همانطور که می دانید نیروی گرانش به خروج حلال کمک می کند، به این نوع کروماتوگرافی ستونی گرانشی و اگر حلال با فشار مثبت هوا به سمت خارج هدایت شود به آن فلاش گفته می شود.
در عین حال سیستم شویشی مورد استفاده در کروماتوگرافی شویشی نیز به دو صورت ایزوکراتیک و گرادیانی می باشد.

اصل کروماتوگرافی ستونی

کروماتوگرافی ستونی دارای اصل مشخصی است که بر اساس آن جذب املاح محلول به کمک یک فاز ساکن انجام می شود که جداسازی مخلوط به اجزای مستقل است. در واقع در نقطه ای که فاز متحرک همراه با مخلوط مورد نظر در حال جداسازی است از بالای ستون وارد می شود، حرکت هر کدام از اجزا با سرعت های مختلفی صورت می گیرد. اجزایی که میل ترکیبی پایینی نسبت به فاز ساکن دارند، طبیعتا زودتر از ستون خارج می شوند، در عوض اجزایی با میل ترکیبی بالا دیرتر از ستون جدا می شوند و خروج آن آرام است در نظر داشته باشید که جذب مولکول های املاح به ستون نیز کاملا برگشت پذیر است.

بیشتر بدانید : مسترمیکس PCR چیست؟ کاربرد + مزایا

اجزای کروماتوگرافی ستونی

کروماتوگرافی ستونی اجزای مختلفی دارد، که عبارت است از:

اجزای کروماتوگرافی ستونی

ستون کروماتوگرافی

این ستون برای مایعات است که حدود 25 تا 50 سانتیمتر طول و 4 میلیمتر قطر دارد. جنس این ستون ها اغلب از فولاد ضد زنگ است. مایعات در آزمایش کروماتوگرافی ستونی با این میله جداسازی می شوند.

فاز ساکن

این فاز جامد است .در نظر داشته باشید که فاز ساکن خاصیت جذب خوبی دارد از همین رو برای جداسازی آنالیت ها مناسب است. در انتخاب این فاز باید درنظر بگیرید به گونه ای باشد که مانع از خروج فاز متحرک نشود.

فاز متحرک

که به آن شوینده هم گفته می شود عامل حرکت ترکیبات داخل ستون کروماتوگرافی است. در این راستا برای کاهش زمان و مقدار شوینده برای اجرای فرایند جداسازی، ضریب تاخیر حلال یا ترکیبات شوینده باید حدود 0.2 تا 0.3 است. علاوه بر اینکه حلال باید قادر به جداسازی ترکیبات را داشته باشد. حلال ها می تواند قطبی و غیرقطبی باشد که هگزان و اتیل استات برای ترکیبات غیر قطبی استفاده می شود. همچنین دی کلرومتان و متانول نیز برای محلول های آبی و مواد قطبی کاربرد دارد.

سیستم انژکتور

این سیستم عهده دار تحویل نمونه های آزمایشی برای بخش بالایی ستون است که دارای الگوی تکرار پذیر می باشد.

آشکارساز و ضبط نمودار

این جز دارای رکورد پیوسته ای آنالیت ها در محلول شوینده است که از محلول خارج می شود. تشخیص در این آزمایش پارامتری فیزیکی است و نمودار هر آنالیت به صورت مجزا نمایش داده می شود.

کاربردهای کروماتوگرافی ستونی

کروماتوگرافی کاربردهای مختلفی دارد که مهمترین آن عبارت است از:

کاربردهای کروماتوگرافی ستونی

  • جداسازی اجزای فعال
  • حذف ناخالصی ها
  • جدا کردن مخلوط های مرکب
  • حذف کردن ناخالصی ها یا انجام فرایند تصفیه
  • جداسازی متابولیت ها از مایعات بیولوژیکی
  • تخمین داروها در فرمولاسیون دارویی یا عصاره های خام
  • تفکیک و جداسازی مولکول های زیستی مانند پروتئین ها، کربوهیدرات ها و اسیدهای آمینه
  • تشخیص غذای فاسد با استفاده انواع تجهیزات و امکانات آزمایشگاهی مانند کیت اندوتوکسین
  • ارزیابی مشخصات اسیدهای آلی شناسایی و اندازه گیری رنگدانه های غذایی

مزایای کروماتوگرافی ستونی

کروماتوگرافی مزایای مختلفی دارد که شامل موارد زیر است:

  • جداسازی هر نوع مخلوطی با هر میزان
  • گزینش فاز متحرک
  • عدم محدودیت برای میزان مخلوط جداسازی
  • استفاده مجدد از آنالیت های جدا شده
  • امکان خودکار سازی فرایند

موارد استفاده از کروماتوگرافی ستونی

کروماتوگرافی در موارد مختلفی به دلیل ارزان بودن مورد استفاده قرار می گیرد. یکی از مهمترین کاربردهای این سیستم آزمایشی در صنایع غذایی است که به تفکیک و جداسازی مولکول های زیستی، تشخیص غذای فاسد، اندازه گیری رنگدانه های غذایی و… کمک می کند. در شیمی تجزیه نیز از این روش آزمایشی استفاده می شود. علاوه بر این در صنایع دارویی نیز می توان از این روش آزمایشی استفاده کرد.

نتیجه گیری

کروماتوگرافی ستونی یکی از روش های آزمایشی است که در آن مواد به دو صورت فاز مایع و جامد از یک ستون مشخص خارج می شود. این روش به دلیل مزایای مختلف مانند ارزان بودن در صنایع مختلف کاربرد زیادی دارد. در عین حال برای اینکه نتایج این آزمایش قابل اعتنا و اتکا باشد نیازمند استفاده از دستگاه ها و مواد شیمیایی آزمایشگاهی استاندارد است. در حال حاضر شرکت های مختلفی در کشور کار واردات این تجهیزات را انجام می دهند. شرکت بازرگانی آرین پژوه یکی از شرکت های معتبر در زمینه واردات انواع کیت آزمایشگاهی و تجهیزات پژوهشی و تحقیقاتی سیتوژنتیک از برندهای معتبر جهانی است. از مهمترین مشتریان این شرکت می توان به پژوهشکده رویان، انستیتو پاستور ایران و… اشاره کرد. انواع کیت اندوسیف برای تشخیص عوامل بیماری زا و نیز تجهیزات و امکانات با رفرنس استاندارد دارویی از دیگر تجهیزاتی است که این شرکت وارد می کند.